Pompa hydrauliczna to jeden z podstawowych elementów wyposażenia każdego ciągnika rolniczego. Zapewnia pracę takich podzespołów jak podnośnik trójpunktowego układu zawieszenia (TUZ), ładowacza czołowego (TUR) – jeśli jest zainstalowany, a także daje możliwość korzystania z hydrauliki zewnętrznej (np. do kiprowania przyczep). Zdarzają się sytuacje, gdy chcemy pompę wymienić z powodu awarii starej, albo zakładamy nowszy model. Na tym etapie bardzo ważne jest sprawdzenie kierunku obrotów, ponieważ istnieją zarówno pompy „prawe” i „lewe”. Sprawdźmy, w jaki sposób należy to ustalić.
Konstrukcja pomp hydraulicznych popularnych ciągników
Hydraulika siłowa jest konieczna do pracy z takimi maszynami jak pług czy brona. Wymagają one regularnego podnoszenia i opuszczania w trakcie pracy, co realizuje siłownik TUZ-a. W większości traktorów ciśnienie w układzie zapewnia pompa hydrauliczna zębata. Jest to rodzaj pompy wyporowej rotacyjnej, w której korpusie znajdują się dwa koła zębate, możliwie jak najciaśniej osadzone w korpusie. Koła te napędzane są przez silnik spalinowy traktora, którego obroty przenoszone są na wałek pompy hydraulicznej. Pompy zębate są bardzo trwałe, dzięki prostej zasadzie działania i minimalnej ilości współpracujących ze sobą elementów. Można je znaleźć niemal we wszystkich markach i modelach ciągników, w tym krajowych Ursusach C-330, C-360 czy C-385, a także wciąż popularnych w Polsce Władimircach T-25 czy czeskich Zetorach. Wykazują się też dużym stopniem uniwersalności, np. do Ursusa C-360 można zamontować zarówno pompę zwykłą, jak i wzmocnioną, o większym wydatku – obie można znaleźć w naszym sklepie rolniczym online – ZENOX.pl. Jedną z cech charakterystycznych pomp zębatych jest z góry ustalony kierunek obrotów. Dowiedzmy się jak go sprawdzić.
Pompa zębata – metody ustalania kierunku obrotów
Działanie pompy hydraulicznej zębatej jest w ogromnej mierze zależne od obracania się w odpowiednim kierunku. Większość traktorów posiada pompy, które wymagają obrotów w lewą stronę. Tak jest w większości Ursusów, Zetorów, Władimirców, jak również zachodnich ciągników. Zdarzają się jednak traktory, głównie zagraniczne, których pompy pracują z obrotami w prawą stronę. Identyfikacja kierunku obrotów jest absolutnie kluczowa dla poprawnego działania urządzenia, każda pompa musi być sprawdzona przed założeniem. Nieprawidłowy kierunek obrotów zwykle nie powoduje zniszczenia mechanizmu, jednak o jakiejkolwiek pracy układu można wtedy zapomnieć, ponieważ pompa będzie tłoczyć olej w przeciwnym kierunku do zasadniczego. Przedstawiamy kilka prostych sposobów na określenie kierunku obrotów pompy hydraulicznej:
Wizualne sprawdzenie kierunku obrotów
Najprostszym i najpewniejszym sposobem identyfikacji kierunku obrotów nowej pompy jest odnalezienie na obudowie strzałki, która go wskazuje. Można ją odnaleźć spoglądając na obudowę od strony wałka. Niestety w przypadku pompy używanej, dopiero zdemontowanej z ciągnika, oznaczenia te mogą być już nieczytelne. Wtedy musimy skorzystać z innej metody, która pozwoli określić kierunek obrotów.
Identyfikacja otworów ssącego i tłocznego
Jak ustalić kierunek obrotów pompy, gdzie jeden wąż jest grubszy od drugiego? To bardzo proste. Należy ustawić urządzenie w taki sposób, by wałek był skierowany na przeciw nas. Następnie obracamy pompę kołnierzem centrującym (zawierającym wałek) do góry. Identyfikujemy na obudowie dwa otwory, do których podłącza się węże od instalacji. Otwór ssący pompy hydraulicznej zębatej jest w bardzo wielu przypadkach większy od otworu tłoczącego pompy hydraulicznej. Jeśli strona ssąca pompy (większy otwór) jest po naszej lewej, a strona tłocząca pompy (mniejszy otwór) po prawej, to urządzenie pracuje z obrotami w prawą stronę. Jeśli jest odwrotnie – pompa ma obroty w stronę lewą.
Otwory ssące i tłoczne takiej samej wielkości
Podczas demontażu starej pompy możemy wyjątkowo spotkać się z sytuacją, gdy oba otwory będą identycznej średnicy, a na obudowie nie da się odnaleźć strzałki. Jak wtedy określić kierunek pompy hydraulicznej? Nie pozostaje nic innego jak samodzielnie zidentyfikować otwory ssące i tłoczne, poprzez obserwację w jaki sposób urządzenie było zainstalowane w ciągniku. Lewy kierunek obrotów bądź prawy kierunek obrotów można później określić w identyczny sposób, jak wskazano powyżej.
