Współczesne rolnictwo jest wysoko zmechanizowane. Rolnicy używają szeregu narzędzi ręcznych, współpracujących z ciągnikami, bądź maszyn których elementy aktywne są napędzane przez silniki traktorów. Czasy, gdy ręczne wykonywano między innymi przygotowywanie pól pod siew, zbieranie zboża, przenoszenie ciężkich przedmiotów czy nawet zwykłe prace na terenie samego gospodarstwa, odeszły już dawno do lamusa. Nawet w niewielkich gospodarstwach mechanizacja rolnictwa bardzo mocno przyspieszyła, głównie dzięki upowszechnieniu się niedrogich, ale bardzo funkcjonalnych narzędzi rolniczych. W poniższym poradniku przedstawiamy nowoczesne rozwiązania, które są dostępne na rynku.
Ręczne przyrządy rolnicze – bez czego trudno się obyć?
Wysoka mechanizacja rolnictwa posiada swoje niezaprzeczalne zalety. Trudno jednak byłoby wyobrazić sobie prowadzenie małego gospodarstwa bez ręcznych przyrządów dobrej jakości. Nikt nie podpina do ciągnika dużych i ciężkich bron, tylko po to by wykorzystać je na przydomowym poletku o wielkości kilku lub kilkunastu arów. Najczęściej używane ręczne przyrządy rolnicze to:
- Grabie – jedno z typowych narzędzi w gospodarstwach rolnych, wśród których można wyróżnić wariant przeznaczony do prac w ogrodzie, ale również grabie do siana czy liści. Odpowiednie narzędzia rolnicze użyte w konkretnych przypadkach sprawią, że praca upłynie nam szybko i łatwo, a efekt będzie zadowalający.
- Łopata – to inne narzędzie, którego obecność w gospodarstwie rolnym jest nieodzowna. Może służyć zarówno do prac ziemnych, jak i do przeładowywania materiałów sypkich, na przykład wrzucania zboża na przyczepę. Na terenie gospodarstwa nie może naturalnie zabraknąć łopaty do śniegu, która zimą jest rzeczą zdecydowanie niezbędną.
- Motyka (zwana także kopaczką) – wśród przyrządów rolniczych to kolejny, który warto mieć. Motyki używamy do spulchniania ziemi, kopczykowania roślin, czy też do usuwania chwastów. Jej specyficznym rodzajem jest graca, przyjmująca kształt zakrzywionej łopatki – używa się jej głównie do płytkich prac ziemnych, przydatna jest także podczas plewienia.
Narzędzia rolnicze ciągnikowe – pomoc w uprawie roli
Uprawa pól nie mogłaby odbywać się bez trzech podstawowych narzędzi: Pługa, brony i kultywatora. Dawniej używało się ich wykorzystując siłę pociągową konia, obecnie są łączone z ciągnikiem rolniczym, wykorzystując do tego celu trójpunktowy układ zawieszenia (TUZ). Mimo, iż nie pracuje się nimi ręcznie, a z wykorzystaniem traktora, nie są zwykle nazywane maszynami rolniczymi – nie posiadają bowiem własnego silnika, ani też nie są napędzane przez wałek odbioru mocy (WOM).
- Pług – to podstawowe narzędzie służące do uprawy roli. Z jego pomocą wykonujemy orkę, a więc czynność polegającą na odcięciu i odwróceniu wierzchniego fragmentu gleby, co sprawia że resztki upraw z poprzedniego cyklu mogą lądują pod powierzchnią, a tam rozkładają się i użyźniają glebę. Odpowiednie narzędzia ułatwiają pracę, stąd w handlu można znaleźć kilka rodzajów pługów, między innymi zagonowe (tradycyjne), a także bezzagonowe (obrotowe lub wahadłowe), które pozwalają na pracę w obu kierunkach, wykluczając konieczność jałowych przejazdów oraz eliminując bruzdy i grzbiety.
- Brony – te narzędzia uprawowe mają za zadanie spulchnić i rozdrobnić rolę, stąd najczęściej używa się ich bezpośrednio po orce, a także po zasiewie. Rozwiązaniem tradycyjnym są brony zębowe, a na nowocześniejsze odmiany składa się brona talerzowa oraz aktywna (wirnikowa lub wahadłowa).
- Kultywatory – to narzędzia rolnicze w praktyce używane do samego spulchniania roli (bez jej odwracania jak w przypadku pługów) na głębokości od kilku do kilkudziesięciu centymetrów, ale można też wykorzystać je do niszczenia chwastów. Nowoczesne rozwiązania posiadają szerokie możliwości regulacji głębokości pracy, stosowane są także różne rodzaje zębów do konkretnych zastosowań.
Maszyny rolnicze – napędzane bezpośrednio przez ciągnik
Współczesne rolnictwo nie mogłoby jednak obyć się przede wszystkim bez maszyn rolniczych. Są to konstrukcje, które traktor nie tylko ciągnie za sobą, ale również napędza ich elementy aktywne (bądź mogą posiadać własny napęd). Odbywa się to poprzez WOM, czyli wałek odbioru mocy. Termin maszyny i narzędzia rolnicze w mowie potocznej często używany jest zamiennie, jeśli chodzi o takie rozwiązania jak pług, brony czy kultywatory – jest to jednak duże uproszczenie. Przedstawiamy najpopularniejsze z maszyn używanych w gospodarstwach rolnych:
- Kosiarka rotacyjna – jedna z najczęściej używanych maszyn, służąca do ścinania trawy a także innych roślin, których łodygi nie są zbyt grube. Wykorzystywana głównie do koszenia łąk, z których siano wykorzystywane jest jako pożywienie oraz ściółka dla bydła. Tradycyjnie wykorzystywano kosiarki rotacyjne bębnowe bardzo obciążające silnik traktora, jednak obecnie coraz popularniejsze stają się bardziej efektywne wersje bijakowe oraz dyskowe.
- Siewnik – żadne gospodarstwo nie obyłoby się bez siewnika, który wykorzystuje się głównie do wysiewu zbóż (rzędowy) bądź buraków (punktowy). Tradycyjne rozwiązania posiadały precyzyjny mechanizm dozujący ilość wysianego materiału, który napędzany był nie poprzez WOM traktora, ale przez koła samej maszyny. Wśród obecnych rozwiązań można natomiast znaleźć siewniki pneumatyczne (podciśnieniowe i nadciśnieniowe), których sterowanie odbywa się bezpośrednio z kabiny ciągnika.
- Rozsiewacz do nawozów – równomierne rozprowadzanie nawozów sztucznych na dużych obszarach pól czyni się za pomocą maszyn zwanych rozsiewaczami. Są one zawieszane na ciągniku (nie posiadają elementów dotykających ziemi), a talerz rozrzucający napędzany jest przez wałek WOM. Tempo rozsiewu może być regulowane mechanicznie, a w nowszych rozwiązaniach występują siłowniki hydrauliczne lub pneumatyczne, pozwalająca na wygodną obsługą z wnętrza traktora.
- Roztrząsacz obornika (zwany także rozrzutnikiem) – to maszyna najczęściej wykonana na bazie jednoosiowej lub dwuosiowej przyczepy, z zamontowanym mechanizmem przesuwającym, rozdrabniającym i równomiernie rozrzucającym obornik po całym polu. Znajdujący się z tyłu zespół noży napędzany jest za pośrednictwem WOM-u ciągnika, natomiast taśma przesuwająca w jego kierunku ładunek obornika (tradycyjnie napędzana także przez WOM) w nowszych rozwiązaniach może posiadać napęd hydrauliczny, co ułatwia uzyskanie najlepszego pokrycia materiałem całej powierzchni rolnej, a także umożliwia operatorowi sterowanie bez konieczności opuszczania kabiny.
Nowoczesne narzędzia i maszyny rolnicze: efektywność i innowacje w rolnictwie
Podsumowując, współczesne rolnictwo korzysta z szerokiego spektrum narzędzi i maszyn, które znacznie ułatwiają i przyspieszają prace na polu. Ręczne przyrządy, narzędzia ciągnikowe oraz maszyny rolnicze, napędzane bezpośrednio przez ciągnik, stanowią nieodłączny element nowoczesnego gospodarstwa. Wysoka mechanizacja pozwala na efektywną uprawę roli, zwiększając wydajność i ułatwiając codzienne prace rolnicze. Dzięki różnorodności dostępnych rozwiązań, rolnicy mają możliwość dostosowania narzędzi do konkretnych potrzeb i warunków, co sprzyja optymalnemu zarządzaniu gospodarstwem. Wraz z postępem technologicznym, rolnictwo nadal rozwija się, integrując nowoczesne technologie, aby sprostać wyzwaniom związanym z produkcją żywności.
