W przypadku maszyn rolniczych, podobnie jak w przypadku większości urządzeń działa prosta zasada: jak dbasz, tak masz. Dlatego też maszyny należy nie tylko prawidłowo użytkować, ale też odpowiednio konserwować i przygotowywać do pozasezonowego odpoczynku.
Większość maszyn rolniczych stosowanych w produkcji roślinnej użytkowana jest w ciągu roku przez krótki okres, niekiedy tylko przez kilka lub kilkanaście dni. Jeśli chcemy by w kolejnym okresie eksploatacyjnym maszyna pracowała niezawodnie, to musimy ją na okres przechowywania odpowiednio zabezpieczyć i zakonserwować, a zauważone usterki i uszkodzenia usunąć i naprawić.
Nowoczesne rolnictwo wiąże się z używaniem szeregu maszyn i urządzeń rolniczych, które ułatwiają prace w polu, a jednocześnie przyczyniają się do zwiększenia struktury gleby, wyższych plonów czy bardziej wydajnej pracy. W sezonie uprawowym maszyny rolnicze są intensywnie eksploatowane, dlatego konieczna jest ich konserwacja, aby były wydajne, efektywne i pracowały bezawaryjnie. Każda maszyna użytkowana jest stosunkowo krótko, gdyż wykonywane z jej pomocą prace polowe trwają zazwyczaj kilka lub kilkanaście dni, w zależności od powierzchni uprawianego areału. Oznacza to, że przez większą część roku nie pracują. Trzeba jednak pamiętać, że również w czasie przechowywania są one narażone na uszkodzenia, korozje czy awarie. Im lepiej przygotujemy je do odpoczynku i zadbamy o konserwację, tym mniej będzie z nimi problemów podczas kolejnego użytkowania.
Maszyny rolnicze powinny być poddawane czyszczeniu i konserwacji nie tylko przed okresem, w którym nie będą użytkowane, ale również po każdym zakończeniu pracy. Trzeba usunąć wszystkie zanieczyszczenia, resztki ziemi, pozostałości po środkach ochrony roślin czy nawozach. Natomiast przygotowanie maszyny do dłuższej przerwy w pracy zawsze powinno odbyć się jak najszybciej po zakończeniu prac polowych. W przeciwnym razie w kolejnym sezonie maszyna zanim będzie gotowa do pracy, będzie wymagała większych nakładów pracy i środków finansowych.
Prawidłowa konserwacja maszyn rolniczych
Podstawowym warunkiem racjonalnej konserwacji sprzętu rolniczego jest przestrzegania przez użytkownika podstawowych zasad:
- maszyny po każdorazowej pracy powinny być poddane bieżącej obsłudze, polegającej na usunięciu zanieczyszczeń,
- nie tylko po skończonym sezonie, ale i w kilkudniowych i dłuższych przerwach w użytkowaniu należy przeprowadzić bieżącą konserwację,
- konserwację posezonową należy rozpocząć zaraz po zakończeniu sezonu.
Terminowość wykonania zabiegów konserwacyjnych ma bezpośredni wpływ na stopień skorodowania maszyn, a przez to również na koszty robocizny i jakość ochrony. Na pewno nie powinniśmy tych prac pozostawić do następnego sezonu użytkowania sprzętu, gdyż może się okazać, że nie znajdziemy również wystarczająco wolnej chwili na ich wykonanie.
Na wybór zakresu konserwacji sprzętu rolniczego o okresie przechowywania wpływają następujące czynniki:
- miejsce przechowywania sprzętu (garaż, wiata, otwarta przestrzeń),
- długość okresu przechowywania sprzętu między sezonami jego pracy,
- agresywność środowiska pracy i przechowywania,
- złożoność konstrukcji maszyn.
Rolnicy nie zawsze mają czas na wykonanie kompleksowej konserwacji maszyn i urządzeń i często wykonują ją pobieżnie. Aby uzyskać właściwy efekt ochrony czasowej sprzętu rolniczego wskazane jest, by przy jej wykonywaniu zostały zrealizowane poniższe zabiegi.
Przed właściwą konserwacją maszyny rolnicze należy umyć, najlepiej przy użyciu zwykłej ciepłej wody. W tym celu bardzo dobrze sprawdzają się myjki wysokociśnieniowe. Natomiast do mycia drobnych lub delikatnych elementów mycie należy przeprowadzić przy użyciu pędzla. Kolejnym etapem konserwacji maszyn rolniczych jest uzupełnienie powłok malarskich, które zostały uszkodzone podczas prac polowych. Są to newralgiczne miejsca, które – jeśli nie zostaną zabezpieczone – są wyjątkowo narażone na korozję.
Po myciu i malowaniu wszystkie elementy trące w maszynie powinny zostać nasmarowane, wówczas, nawet jeżeli regularnie były smarowane podczas prac w polu. Konserwację należy przeprowadzać za pomocą nowych smarów oraz olejów. Używanie zużytych produktów może przyspieszać bowiem procesy korozyjne.
Zewnętrzne umycie ciepłą lub zimną wodą
Bardzo przydatne przy myciu maszyn są myjki wysokociśnieniowe. Mycie należy wykonywać strumieniem wody o parametrach:
- zimna woda – ciśnienie 3 MPa, temperatura 20oC,
- ciepła woda – ciśnienie 3 MPa, temperatura 70-80oC,
- mieszanina parowo-wodna – ciśnienie 3 MPa, temperatura 130oC
Mycie specjalistyczne wykonujemy wodnym roztworem środków myjących o parametrach: ciśnienie 0,6 MPa, temperatura 80-90oC. Elementy delikatne należy myć za pomocą pędzla.
Przy myciu pod dużym ciśnieniem należy pamiętać o tym, by nie kierować strumienia wody bezpośrednio na przewody i urządzenia elektryczne, filtry, łożyska, uszczelki, przekładnie, wlewy paliwa i oleju. Zaleca się utrzymywać odległość co najmniej 30 cm miedzy dyszą a mytą powierzchnią i kierować strumień wody pod kątem co najmniej 25o (nie kierować strumienia prostopadle). Mycie mocno zabrudzonych i zaolejonych powierzchni ułatwia bardzo ciepła woda (przy wyborze myjki wziąć to pod uwagę i zastanowić się czy nie zakupić modelu z podgrzewaczem). Właściwą praktyką przy myciu maszyn jest gromadzenie spłuczyn w odpowiednich zbiornikach. Po jakimś czasie pozostałości olejów i smarów oddzielą się od wody i można je będzie usunąć.
